Lakhpati Didi Scheme : केंद्राची लाडक्या बहिणींसाठी खास योजना! कोणत्याही व्याजाशिवाय मिळणार ५ लाखांचे कर्ज; पात्रता काय ?
लखपती दीदी योजनेत कोट्यवधि महिलांनी लाभ घेतला आहे. महिलांना स्किल ट्रेनिंगसोबतच आर्थिक मदत दिली जाते. १ ते ५ लाखांपर्यंतचे लोन दिले जाते. महत्त्वाचे म्हणजे या योजनेत कर्जावर कोणतेही व्याजदर आकारले जात नाही.
लखपती दीदी योजना, ग्रामीण विकास मंत्रालयाच्या दीनदयाल अंत्योदय योजनेचा – राष्ट्रीय ग्रामीण आय योजना (DAY-NRLM)चा एक परिणाम आहे, ही कोणतीही स्वतंत्र योजना नसून. या योजनेत ग्रामीण महिलांना स्वयं सहाय्य गट (SHGs) यांच्या माध्यमातून संघटित करून, त्यांच्या आयुष्यातील सुधारणा करण्यात आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
लखपती दीदी याचा अर्थ: हे एक स्वयं सहाय्य समूहाच्या सदस्य महिलेसाठी आहे जिनीची वार्षिक घरगुती उत्पन्न 1 लाख रुपये किंवा त्याहून अधिक आहे. हे उत्पन्न किमान चार कृषी हंगामे किंवा व्यवसाय चक्रांमध्ये सरासरी मासिक उत्पन्न 10,000 रुपये पेक्षा जास्त असल्याचा विचार केला आहे, त्यामुळे हे टिकाऊ आहे. लखपती दीदी, त्यांच्या समुदायासाठी प्रेरणास्त्रोत आहे, फक्त त्यांच्या उत्पन्नासाठीच नाही, तर टिकाऊ उपजीविका पद्धती स्वीकारण्यास आणि सभ्य जीवन स्तर मिळवण्यासही.
योजनेचा उद्देश :
- ग्रामीण महिलांना अर्थिक दृष्ट्या सक्षम बनवणे.
- स्वयं सहाय्य गटांना बळकट करणे आणि त्यांना वित्तीय साक्षरता आणि कौशल विकास प्रदान करणे.
- ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला प्रोत्साहन देणे आणि शाश्वत उद्यमांच्या मार्गांना प्रोत्साहन देणे.
- महिलांना उद्यमशीलतेसाठी प्रोत्साहित करणे आणि त्यांना त्यांच्या व्यवसायाला वाढवण्यात मदत करणे. …
योजनेचे घटक :
- स्वयं सहायता समूहांची स्थापना करणे आणि त्यांना आर्थिक सहाय्य देणे.
- महिलांना कौशल विकास आणि रोजगार प्रशिक्षण देणे.
- महिलांना कर्ज आणि मायक्रोफायनान्सची सुविधा उपलब्ध करणे.
- डिजिटल रोजगार नोंदणीमध्ये महिलांची नोंदणी करणे.
लखपती दीदी योजना पात्रता
लखपती दीदी योजनेत १८ ते ५० वयोगटातील महिला लाभ घेऊ शकतात. या योजनेच्या लाभार्थी महिला या भारतातील कोणत्याही राज्याच्या रहिवासी असाव्यात. तसेच महिला बचत गटाशी जोडलेल्या असणे आवश्यक आहे. महिलांना या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही कागदपत्रे आणि बिझनेस प्लान जमा करावा लागेल. यानंतर अर्ज करताना आधार कार्ड, पॅन कार्ड, इन्कम प्रुफ हे कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
योजनेचे परिणाम: 2.47 कोटी संभाव्य लाखपती महिलांची (पीएलडी) ओळख करण्यात आली आहे.44 लाख लोक डिजिटल आजीविका नोंदणीमध्ये नोंदवले गेले आहेत.6,611 मास्टर ट्रेनर आणि 3 लाख सामुदायिक संसाधन व्यक्ती (सीआरपी) तयार करण्यात आले आहेत.
या योजनेचे कार्यान्वयन: ग्रामीण विकास मंत्रालय (MoRD) दीनदयाल अंत्योदय योजना – राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका मिशन (DAY-NRLM) योजनेद्वारे या योजनांचे कार्यान्वयन करते. ही योजना केंद्र आणि राज्य सरकारांमधील एक सहयोगात्मक प्रयत्न आहे, जी विविध आजीविका क्रियाकलापांना प्रोत्साहन देण्यास आणि सामरिक योजना व कार्यान्वयनासाठी विविध क्षेत्रांमध्ये सहकार्य वाढवण्यासाठी उद्देशित आहे. राष्ट्रीय पोर्टलवर अधिक माहिती उपलब्ध आहे.